U prvom članku o temi mjeseca novembra, Real-Time Webu (dalje RT Web), ujedno i temi ovogodišnjeg LeWeb-a, koji je bio i uzrok da baš ova tema bude odabrana za temu mjeseca pred konferenciju, pokušati ću približiti ciljeve ovog relativno mladog modela, koji je utemeljen u nešto starijim idejama i uklopiti ga u širi kontekst težnje ka automatizaciji i potpuno semantičkom “globalnom grafu” (u kontrastu sa world wide web-om). U ukupno četiri članka, po jednom svake sedmice tokom mjeseca novembra, krenuvši od ovog, najopštijeg, proći ćemo zajedno put RT Weba.
Ovaj članak ću početi citirajući jedan od mojih navoda u članku o Google Wave-u:
Trenutno živimo u Internet eri, koja počinje negdje u šezdesetim i traje sve do danas, sa kulminacijom u kasnim devedesetim i trendom slabljenja i laganog formiranja obzora nove ere, prema trenutnim izgledima to će biti era robotizacije kognitivnih procesa, samim tim i era podataka i umjetne inteligencije, omasovljavanje i unaprjeđenje virtualne realnosti i formiranja bliskog međuzavisnog odnosa između čovjeka i mašine.
Ostajem pri gore navedenoj tvrdnji i ovdje je koristim kao najširi kontekst tumačenja manjih i većih trendova na Web sceni, Real-Time Web je jedan od ranih indikatora da ćemo jednog dana imati potpuno semantički web, kao preduslov za vrhunac ere koja je tek u formiranju.
Šta je to Real-Time Web?
Ako za Internet kažemo da je mreža svih mreža, onda za Web slobodno možemo reći da je zamišljen kao mreža svih podataka. Web je ideja dok su njegove implementacije – Web 1.0 i 2.0 kompromis između dostupne tehnologije i težnje da se ideja Weba ostvari. Web 2.0 možemo smatrati kao prirodan slijed događaja napretka tehnologije, gdje konkretno AJAX otvara jedan potpuno novi pogled u odnosu na prethodnu implementaciju Web-a 1.0, pogled koji će temeljno promijeniti tehnološki model uspostavljen prvom implementacijom Web-a i uticati na razvoj onoga što ćemo uskoro zvati Web 3.0. Model koji će prvi pasti u Web-u 3.0, čiji je i Real-Time Web dio, je Request-Response (pull) model.
Današnji web sa preko 1.5 milijardi korisnika i sadržajem koji oni generišu narastao je preko granice gdje korisnici imaju dovoljno resursa, prvenstveno vremena da prate sve za njih relevantne promjene po starom pull modelu, tako da se nešto moralo promijeniti. Budući da je od početka civilizacije čovjek težio automatizaciji, to se dešava i ovaj put. Kako prva implementacija Weba nije zamišljena da bude Real-Time i umjesto modela jednog zahtjeva i jednog odgovora (pull), radi po modelu pretplate ili modelu jednog zahtjeva i više odgovora (push), ta promjena koja će izmjeniti tehnološku osnovu weba sada je postala neminovna, tu tehnološku promjenu u osnovi weba nazivamo Real-Time Web, u punom značenju pojma.
Kako funkcioniše Real-Time Web i kuda sve to ide?
Za sada, u hibridnim implementacijama RT Weba, izgrađenim na osnovi koju pruža aplikacijski nivo sada već zastarjelog protokola HTTP/1.1 uz pomoć AJAX-a imamo implementaciju same ideje, gdje je moguće iskoristiti dio potencijala RT Web-a, tako da imamo hibridne RT servise kao što su Twitter, Facebook status updates, odnedavno Google Wave, RSSCloud etc. Sve je počelo sa AJAX-om i RSS-om kao osnovom za Web 2.0, sam AJAX i druge polling metode su samo zaobilaze metode za nedostatak HTTP protokola koji mora biti ispravljen, i slijedeća stvar koja će biti neminovna je ili nova revizija HTTP protokola ili potpuno novi protokol gdje će se dodati podrška za push model rada servera, taj proces je bolan i dugotrajan ali je neminovan i vjerujem da će biti konačan ishod hypa zvanog Real-Time Web, sve do tada, slobodno možemo reći da je RT Web hype i da postoje samo hibridne implementacije, tek sa korjenitim promjenama u protokolu možemo pričati o ozbiljnom dijelu Novog Weba.
Sada treba ponovo obratiti pažnju na Google Wave, posebno na Google Wave Federation Protocol, gore sam spomenuo da treba praviti reviziju HTTP protokola ili novi protokol, da li Google sa Wave Federation cilja da postane de facto standardni protokol za Real-Time Web, što bi direktno ugrozilo i sam HTTP protokol i predstavljalo jednu potpuno novu situaciju u historiji razvoja Weba, zbog same arhitekture Google Wave Federation protokola gdje je samo jedan njegov dio hostan kod korisnika a ostatak rješenja centralizovan i u vlasništvu Google-a. Ostaje nam da čekamo i vidimo kako će se situacija odvijati, u slijedećem članku nešto detaljnije o hibridnim implementacijama RT Weba i kakvu korist već sada možete izvući iz njega. Ukoliko imate nekih ideja ili mislite drugačije, molim vas da svoje mišljenje ili sugestiju izrazite u komentarima.
Ljudi smo, evoluirat cemo.
[…] ovogodišnjeg LeWeba. Oficijelni tag konferencije je #leweb, a tema, kojom li slučajnošću, Real-Time Web, o kojem sam i ja stigao napisati barem jedan predkonferencijski članak. Malu galeriju možete […]